Cel testowy - spuchnięta XO-2b

Pierwszym naszym celem jest planeta XO-2b, która została odkryta w danych z obserwacji teleskopu XO. Ten teleskop, ustawiony na wulkanie Haleakalā na Hawajach, złożony jest z dwóch profesjonalnych obiektywów fotograficznych każdy o średnicy 20 cm. Do tej pory zespół, w ramach projektu XO, ogłosił znalezienie trzech planet XO-1b, XO-2b i XO-3b. Aby odkryć XO-2b "podwójny teleskop" zebrał ponad 3000 zdjęć dla każdej z kilku tysięcy gwiazd widocznych w wybranym obszarze nieba (oczywiście użyteczne dane były tylko dla gwiazd nie prześwietlonych i niezbyt słabych tj. do V ~ 12 magnitudo). Zespół XO na te zadanie potrzebował przeszło trzy lata i kolejny rok aby odszukać gwiazdy zmieniającej w charakterystyczny sposób swój blask. Na rysunku poniżej możecie zobaczyć co znaleźli w swoich danych Burke i inni (2007):


Rys1. Tranzyt planety XO-2b obserwowany przez teleskop XO.

Dla wyjaśnienia dodam, że rysunek (Fig.2 z pracy Burke i inni, 2007) przedstawia zmiany blasku (krzywą blasku) gwiazdy XO-2. Punkty zostały uporządkowane na tym rysunku tak aby współgrały z okresem z jakim odkryta planeta obiega gwiazdę. Inaczej mówiąc punkty zostały sfazowane z okresem obiegu planety wokół gwiazdy. W jego dolnej części pokazana jest cała krzywa blasku, a w górnym panelu wycinek, w którym widać zakrycie gwiazdy przez planetę (czyli tranzyt planety przed tarczą gwiazdy). Animacja (kliknij aby ją powiększyć!) widoczna poniżej przedstawia sposób powstawania takiej krzywej blasku.


Rys 2. Krzywa blasku (kliknij aby powiększyć animację!) tranzytu planety wokół gwiazdy HD209458, obserwowanej 26 czerwca 2000 przy pomocy teleskopu 0.9 m w Sierra Nevada (IAA, Granada) przez Deeg'a i Garrido. Copyrights: Hans-Jörg Deeg.

Planeta przechodzi przed tarczą planety przez około 2 godziny i 50 minut, a kolejne zakrycia następują co mniej więcej 2 dni i 15 godzin. Z wyliczeń wykonanych we wspomnianej powyżej pracy okazało się, że planeta ma masę około 0.6 masy Jowisza, ale promień bliski promieniowi Jowisza (dla porównania: masa Jowisza to około 317 mas Ziemi a promień Jowisza to około 70 000 km, 10 500 promieni Ziemi). Te fakty oznaczają, że planeta znajduje się bardzo blisko macierzystej gwiazdy XO-2, dlatego jest nagrzana przez jej promieniowanie do temperatury około 900 stopni Celcjusza (~1200 K) i jest niesamowicie "spuchnięta".

Najbliższe zakrycie będzie miało miejsce 19 stycznia 2009, wieczorem tj. około 21:25 czasu polskiego. Trzymajcie kciuki za pogodę i sprzęt!